شیوه های شگفت انگیز تغییر رنگ چشم افراد! - سفر ارزان به دبی

به گزارش سفر ارزان به دبی، زومیت نوشت: طی تغییرات به ظاهر خودبه خودی یا درنتیجه بیماری یا حادثه، رنگ چشم های ما می تواند به شیوه های شگفت آوری تغییر کند.

ممکن است درباره رنگ چشمان خود به عنوان یکی از ویژگی های جسمی متمایز و معین نماینده فکر کنیم که مانند شکل بینی یا شکل لاله گوشمان یکی از ویژگی های متمایز ما است. دراین میان، موضوع عجیب این است که رنگ چشمان ما همواره در طول زندگی ثابت نمی ماند. درواقع، طیف وسیعی از اثرهای خارجی، از عفونت گرفته تا جراحت و آسیب ناشی از نور آفتاب، می تواند آن را تغییر دهد. گاهی اوقات هم به نظر می رسد که رنگ چشم به طور خودبه خود تغییر می نماید.

بیشتر بخوانید:

• تقلید گوشی پرچمدار شیائومی از آیفون 14 / عکس

• معینات باورنکردنی سریع ترین اینترنت دنیا

• عکس | شکار استثنایی ماهیگیر خوش شانس آمریکایی

شواهد نشان می دهد تغییر کردن یا نکردن رنگ چشم نوزاد به اندازه زیادی به رنگ اولیه چشم بستگی دارد. در مطالعه ای به سرپرستی کِسی لودویگ، چشم پزشک مؤسسه چشم بایرز در دانشگاه استنفورد، 148 نوزاد متولدشده در بیمارستان بچه ها لوسیل پاکارد در کالیفرنیا آنالیز شدند و رنگ عنبیه آن ها در هنگام تولد ثبت شد. حدود دوسوم از نوزادان با چشم های قهوه ای و یک پنجم با چشم های آبی متولد شده بودند.

دو سال بعد، لودویگ و همکارانش دریافتند که از چهل نوزاد چشم آبی مطالعه شده، یازده نوزاد تا دوسالگی چشم قهوه ای و سه نوزاد چشم فندقی رنگ و دو نوزاد چشم سبز داشتند. از 77 نوزاد متولدشده با چشمان قهوه ای، تقریباً همگی در دوسالگی همچنان چشم قهوه ای بودند. بنابراین، به نظر می رسد احتمال تغییر چشمان آبی در مراحل اولیه زندگی درمقایسه با چشم های قهوه ای بسیار بیشتر است. حال علت چیست؟

سرنخی در این واقعیت نهفته است که وقتی رنگ چشمان نوزادان تغییر می کرد، معمولاً تیره تر می شد و نه روشن تر. در مطالعه لودویگ، رنگ چشم یک سوم از نوزادان در دو سال اول زندگی تغییر کرد و در بیشتر مواقع رنگ چشم ها تیره تر شد. فقط 5 کودک از 148 کودک مطالعه شده (3/4 درصد) چشمانی داشتند که با افزایش سن رنگشان روشن تر شد. گرایش به سمت تیره ترشدن ممکن است به علت تجمع رنگ دانه ای محافظ در عنبیه چشم باشد.

چنین تغییر رنگ نسبتاً رایج و سالمی عمدتاً به اوایل دوران کودکی محدود می گردد. در مطالعه دیگری در ایالات متحده که بیش از 1,300 کودک دوقلو را از زمان نوزادی تا بزرگ سالی دنبال نموده بود، تغییر رنگ چشم معمولاً تا شش سالگی متوقف می شد؛ اگرچه در بعضی مواقع (10 تا 20 درصد از نمونه های مطالعه شده) تغییر آن تا دوران نوجوانی و بزرگ سالی نیز ادامه پیدا نموده بود. در میان دوقلوهای غیرهمسان، احتمال اینکه رنگ چشم دوقلوها در مراحل بعدی زندگی از هم فاصله می گرفت، بیشتر بود. دیوید مک کی، استاد چشم پزشکی در مؤسسه چشم لیونز در دانشگاه استرالیای غربی، می گوید این امر نشان دهنده نقش ژنتیک در گرایش به تغییر رنگ چشم است.

مک کی پس از کنجکاوشدن درباره پدیده تغییر رنگ چشم دریافت که این دو مطالعه تقریباً کل پژوهش هایی هستند که درزمینه تغییر رنگ چشم در دوران کودکی اجرا شده اند. او متوجه شد غیرعادی نیست که والدین انتظار داشته باشند رنگ چشم نوزادشان تغییر کند. او می گوید:

شنیدم که والدین و دوستانشان می گفتند که رنگ چشم های نوزاد هنگام تولد آبی بوده است؛ اما در چند سال آینده تغییر خواهد نمود. نمی توانستم داده ای درباره این موضوع پیدا کنم. پایان آن دو مقاله را پیدا کردم. آن ها مطالعات نسبتاً کوچکی بودند؛ اما نشان می دادند که رنگ چشم تغییر می نماید.

اگرچه داده ها محدود و این مطالعات فقط در یک کشور، یعنی ایالات متحده، اجرا شده است، به نظر می رسد که تغییر رنگ چشم بیشتر در میان افراد دارای تبار اروپای شمالی و مردمان اهل جزایر اقیانوس آرام و نژادهای مختلط رایج باشد. نمونه های مشابهی درباره تغییر رنگ مو در دوران کودکی نیز در آن جمعیت ها دیده می گردد. مک کی می گوید:

عکس هایی را از بعضی از بچه ها می بینید که در دوران نوزادی بلوند هستند؛ اما وقتی بزرگ تر می شوند، رنگ موهایشان قهوه ای تیره می گردد. رنگ دانه های موجود در مو می تواند به تدریج در طول زمان افزایش پیدا کند و احتمالاً به علت افزایش تعداد سلول های رنگ دانه ساز و مهاجرت آن ها به آن نواحی است.

مک کی می گوید ممکن است داستان مشابهی برای رنگ چشم نیز وجود داشته باشد؛ زیرا میزان رنگ دانه ها در ماه ها یا سال های پس از تولد افزایش پیدا می نماید. او می گوید:

رنگ دانه اصلی موجود در چشم ملانین نام دارد و این نحوه توزیع ملانین است که رنگ های مختلف چشم را ایجاد می نماید. به سادگی می توان آن ها را طبقه بندی کرد: شما چشمان آبی دارید، بعضی درباره خاکستری ای صحبت می نمایند که درواقع نوعی آبی است. سپس، ترکیب های فندقی و سبز را دارید و سپس رنگ قهوه ای را دارید که می تواند قهوه ای روشن یا قهوه ای خیلی تیره باشد. همه این ها به میزان ملانین موجود در آنجا مربوط می گردد.

انسان ها، تنها موجوداتی نیستند که رنگ چشمشان تغییر می نماید. شاید چشمگیرترین تغییر، تغییر فصلی در رنگ چشمان گوزن شمالی باشد که از رنگ فیروزه ای طلایی در تابستان به آبی تیره در زمستان تغییر می نماید. این تغییر در عنبیه رخ نمی دهد؛ بلکه در ساختار آینه مانندی اتفاق می افتد که پشت شبکیه واقع شده است و پرده درخشان نامیده می گردد.

پرده درخشان نور را منعکس می نماید تا شبکیه شانس بیشتری برای گرفتن نور داشته باشد. انسان ها فاقد پرده درخشان هستند؛ زیرا این ساختار بیشتر در حیواناتی وجود دارد که در شب فعال هستند و به دید در تاریکی احتیاج دارند.

همان طورکه عنبیه چشم گوزن شمالی در تاریکی زمستان شمالگان گشاد می گردد، فشار درون چشم افزایش پیدا می نماید. این فشار رشته های کلاژن موجود در پرده درخشان را به هم نزدیک تر می نماید و این امر باعث می گردد نور آبی را منعکس نمایند. دریافت میزان بیشتری از نور آبی اشباع شمالگان به گوزن یاری می نماید تا در ماه های تاریک زمستان بتواند ببیند.

درحالی که بسیاری از تغییرات رنگ چشم بی ضرر هستند، در مواقعی می توانند با تغییرات جدی تری مانند صدمه یا عفونت یا آسیب ناشی از نور خورشید در ارتباط باشند. یکی از تغییرات چشمی شناخته شده ناشی از صدمه چشم چپ دیوید بویی بود. تفاوت چشمگیر بین چشم چپ تیره و چشم راست آبی کم رنگ او نتیجه ضربه ای بود که به سرش وارد و موجب شد مردمک چشم او به طوردائمی گشاد بماند. این شرایط آنیزوکوریا نامیده می گردد. البته آن ضربه رنگ آبی عنبیه بویی را تغییر نداد و اتساع مردمک موجب شد چشم چپش تیره تر به نظر برسد.

مک کی می گوید این امکان نیز وجود دارد که رنگ عنبیه براثر آسیب تغییر کند. این شرایط زمانی می تواند اتفاق بیفتد که خون زیادی وارد چشم گردد و بخش هایی از چشم را لکه دار کند یا رنگ دانه ها در یک نقطه رسوب نمایند.

در بیشتر مواقع، عفونت علت اصلی است. نمونه ای از هتروکرومی (ناهم رنگی عنبیه) واقعی که در آن رنگ عنبیه ها فرق دارد، میلا کونیسِ بازیگر است که چشم راستش قهوه ای و چشم چپش سبز است. هتروکرومی کونیس ناشی از عفونت عنبیه او است که میزانی از رنگ دانه های چشم چپ او را تخریب کرد. مک کی می گوید:

بعضی از بیماری های عفونی می توانند باعث ازبین رفتن رنگ دانه ها شوند. یکی از این بیماری ها هتروکرومی فوکس سیکلیت است که ناشی از عفونت ویروسی و اغلب سرخجه (سرخک المانی) است. این ویروس که تمایل دارد در چشم زندگی کند، در مراحل بعدی زندگی فعال می گردد و موجب ازبین رفتن رنگ دانه های آن ناحیه می گردد.

ویروس های دیگر نیز می توانند دون چشم رشد نمایند و گاهی بر رنگ دانه سازی تأثیر بگذارند. در نمونه ای بسیار نادر، رنگ چشم یکی از بازماندگان ابولا از آبی به سبز تغییر پیدا کرد. معین شد ویروس در شرایطی که از منطقه ها دیگر بدنش پاک شده است، در مایع چشم او وجود دارد.

گاهی اوقات تغییر در رنگ چشم بر کل عنبیه تأثیر نمی گذارد؛ بلکه در نقاط کوچکی ظاهر می گردد. لکه های رنگ پریده به نام لکه های براش فیلد می تواند در عنبیه افراد مبتلا به سندرم داون ظاهر گردد؛ درحالی که لکه های قهوه ای معروف به ندول های لیش نشانه رایجی از نوعی اختلال ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع 1 است. بعلاوه، درست مانند روی پوست، کک ومک و خال می تواند در عنبیه و نواحی دیگر چشم ظاهر گردد. مک کی می گوید:

شاید کک ومکی داشته باشید که خطری نداشته باشد؛ اما در بعضی افراد، این ها می توانند به تومور تبدیل شوند و مسئله ای جدی باشند.

درواقع، اگرچه در بیشتر مواقع تغییر رنگ چشم برای کسانی که شاهد آن هستند، خطرناک نیست، مک کی هشدار می دهد که باید مراقب تغییرات ناخوشایند در رنگ چشم های خود باشیم.

5858