حکایت خانه اجاره ای اداره میراث اصفهان - سفر ارزان به دبی

به گزارش سفر ارزان به دبی، خبرنگاران/اصفهان این مسئله محل مناقشه است که وقتی بناهای تاریخی تحت تملک اداره کل میراث فرهنگی اصفهان کم نیستند و بودجه این اداره کل نیز به گواه مسئولان، کفاف رسیدگی به همه میراث های ارزشمند این استان را نمی دهد، چرا باید محل استقرار دفتر اداره کل میراث در یک ساختمان اجاره ای و غیر میراثی باشد؟

اگرچه باعث خرسندی است که در سال های اخیر تعدادی از خانه های تاریخی اصفهان با تغییر کاربری احیا شده اند، اما تهدید و تخریب بسیاری از این خانه ها که متأسفانه در سال های اخیر شدت و حدت گرفته، بسیار بیشتر است. در چنین شرایطی به جاست اگر بپرسیم که چرا اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان به جای اسکان در خانه های استیجاری نازیبا، خانه های تاریخی شهر را برنمی گزیند؟ آیا با هزینه اجاره یک ملک استیجاری در نقطه مرکزی شهر نمی گردد یک خانه تاریخی را احیا کرد و در آن به شغل شریف میراث داری ادامه داد؟

سفر ارزان به دبی این سؤال را از ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان پرسیده است؛ کسی که معتقد است خطری خانه های تاریخی این استان را تهدید نمی کند و هیچ گونه تخریبی در اصفهان انجام نمی گردد! گویا باید ماجرای خانه نائل، خانه عطاری، خانه کتابی، خانه سرهنگ زاده، خانه صمدیه لباف، خانه نایب اسدالله، خانه ساسون، خانه های بافت تاریخی میدان نقش دنیا، خانه های محدوده مسجد جامع عتیق و بسیاری دیگر از خانه های تهدید شده و تخریب شده را یک بار دیگر یادآور شویم. مشروح گفت وشنود سفر ارزان به دبی را با او، در ادامه می خوانید:

چرا آن بخش از اداره که در ساختمان های معاصر خیابان عظیممهر یا 22 بهمن واقع است را به خانه های تاریخی اصفهان منتقل نمی کنید تا لااقل یکی دو خانه تاریخی از تهدید و تخریب در امان باشند؟

الان واقعاً خطری خانه های تاریخی اصفهان را تهدید نمی کند و برعکس همه به دنبال حفظ آن ها هستند. اتفاقاً در حال تهیه یک بانک اطلاعاتی در این خصوص هستیم و هر جا خانه تاریخی می شناسید به ما معرفی کنید. الان متقاضی برای خرید این خانه های تاریخی بسیار زیاد است و هیچ گونه تخریبی در اصفهان انجام نمی گردد چون در بودنشان منفعت زیادی وجود دارد و تجربه های تغییر کاربری خانه های تاریخی و بحث بومگردی و ایجاد اقامتگاه های سنتی در اصفهان آن قدر تجربه خوب و موفقی بود که دیگر کسی به دنبال تخریب خانه های تاریخی نیست.

اما قبول دارید که انتقال دفتر اداره به این خانه ها نیز به نوعی احیای آن ها محسوب می گردد؟

قبلاً مدیریت میراث فرهنگی اصفهان در خانه تاریخی واقع در خیابان انقلاب واقع بود اما بعد، سازمان میراث فرهنگی توسعه پیدا کرد و این اداره در فرآیندی جابه جا شد. قرار بود در دولت قبل میراث فرهنگی از پایتخت منتقل گردد؛ بنابراین بخش صنایع دستی به اصفهان آمد و در همان مکانی که ما مستقر بودیم؛ یعنی ساختمان خیابان انقلاب مستقر شد و ما مجبور شدیم به یک ساختمان دیگر برویم. جابه جایی ما به اجبار انجام شد؛ ضمن اینکه ما با دو سازمان دیگر، یعنی سازمان ایران گردی و دنیاگردی و سازمان صنایع دستی ادغام شدیم و دیگر در آن ساختمان جا نبود ولی ما هیچ زمان قصد نداشتیم از آن مکان تاریخی قبلی نقل مکان کنیم و فقط به دلیل اینکه این سازمان عریض و طویل در آن مکان جا نمی شد مجبور به جابه جایی شدیم.

ساختمان خیابان عظیممهر اجاره ای است؟

بله الان میراث فرهنگی در یک ساختمان اجاره ای به صورت موقت حضور دارد و نه دائمی. برنامه میراث این است که به داخل بافت تاریخی شهر بازگردد، منتها هنوز شرایط مهیا نشده است.

چرا این حضور موقت مثلاً در خانه قزوینی ها یا بسیاری دیگر از خانه های تاریخی انجام نشد؟

یک زمانی اصلاً میراث فرهنگی در خانه قزوینی ها پایه گذاری شد، اما آن موقع سازمان فقط یک مدیریت بود و به این عظیمی نبود که این قدر وظایف گسترده داشته باشد و در سازمان های دیگر ادغام گردد یا سازمان های دیگر در آن ادغام گردد بااین وجود ما هنوز هم به دنبال این هستیم که به داخل بافت بازگردیم و برنامه هایی هم برای این کار داریم. امکان بازگشت به خانه قزوینی ها و جود ندارد چون سازمان ما با تشکیلات امروزه در آن خانه جا نمی گردد و فقط بخشی از سازمان می تواند به آن خانه بازگردد.

اما الان هم اداره در ساختمان های متعددی ساکن است.

بله برای همین می گویم این یک ضایعه عظیم برای اداره ماست که همکاران ما مدام باید از این ساختمان به آن ساختمان بروند. اگر ما بخواهیم تکه پاره شویم خوب نیست. هزینه های رفت وآمد، هزینه های نگهداری ساختمان ها و هزینه های اداری، همه این ها مسئله است. همین الان هم مشکل داریم و هزینه هایش سرسام آور است. هر ساختمان نیروی خدمات و نگهبان می خواهد، هزینه های جاری آب و برق دارد، هزینه سرمایش، گرمایش، خدمات نگهبان رفت وآمد ماشین ها، تمام این مسائل پشت این قضیه است که اگر بخواهیم تفکیک شویم دیگر هیچ، ضمن اینکه سرگردانی ارباب رجوع هم مطرح است و یک پای او در این ساختمان و یک پای دیگر در ساختمانی دیگر است. ما هرچقدر یک جا متمرکز باشیم هزینه ها را کم می کنیم و به همین دلیل در خصوص همه این مسائل فکر نموده و سعی کردیم بیشتر در یک ساختمان متمرکز شویم اما هنوز آن پراکندگی وجود دارد.

عملیات بازسازی ساختمان هنر و پیشه چه زمانی به سرانجام می رسد؟

ساختمان قبلی در حال بازسازی است و تمام آن به اعتبارات بستگی دارد و اگر اعتبارات باشد همین سال جاری تمام می گردد ولی اگر نباشد ممکن است زمان ببرد.

تمام بخش های اداره در ساختمان هنر و پیشه جا می گردد؟

حتماً فکرش را کردیم.

ساختمانی به آن الحاق کردید؟

نمی توانم به شما بگویم. ما داریم برای این قضیه فکر می کنیم، داریم این کار را انجام می دهیم.

تکلیف خانه های تاریخی که بخش هایی از اداره در آن ها مستقر بود چه می گردد؟

این یک موضوع داخلی ماست و من اصلاً نباید این موارد را شرح بدهم و نمی دانم آینده چه می گردد ولی مطمئن باشید این خانه ها خالی نمی ماند و استفاده می گردد. ما الان خیلی از اموالی که داریم را به وسیله قانون به بخش خصوصی واگذار می کنیم.

یعنی به اقامتگاه و رستوران تبدیل می شوند؟

نه الزاماً اقامتگاه، نمی گویم این اتفاق برای این خانه ها نیز روی می دهد اما ممکن است بخش های دیگر اداره آنجا بیاید؛ مثل بخش های پژوهشی یا بخش هایی که کمتر با آن ها کار داریم یا ممکن است اداره شهرستان به این مکان ها منتقل گردد. این ها موارد مسائل اداری است و در آینده باید تصمیم گرفته گردد. ممکن است یگان حفاظت میراث فرهنگی در آنجا مستقر گردد. من الان نمی توانم بگویم که چه اتفاقی می افتد ولی ما به دنبال این هستیم که یک ساختمان در داخل بافت برای اداره فراهم کنیم که همه در آنجا مستقر شوند، ولی اینکه چه اتفاقی برای این خانه ها می افتد، تصمیمات بعدی است.