چرا نام مولوی از کتاب درسی دانش آموزان حذف شد؟ - سفر ارزان به دبی

به گزارش سفر ارزان به دبی، حذف نام مولوی از کتاب فارسی پایه نهم بار دیگر نحوه تغییرات در کتاب های درسی را به بحث داغ شبکه های اجتماعی تبدیل کرد.

به گزارش تسنیم، باز هم تغییر در کتاب های درسی خبرساز شده است؛ این بار حذف نام مولوی از درس چهارم کتاب فارسی پایه نهم. این اولین بار نیست که تغییر در کتاب های درسی، به ویژه در کتاب های فارسی دانش آموزان سوژه داغ شبکه های اجتماعی شده است. سال های پیش نیز انتشار مطالبی درباره انتساب اشتباه ابیاتی به فردوسی یا تغییر بیتی از ایرج میرزا دوباره بحث لزوم بازنگری در تدوین و تألیف کتاب های درسی را بر سر زبان ها انداخت.

سال جاری نیز اعمال تغییراتی در محتوای کتاب های درسی دانش آموزان بازتاب گسترده ای در میان شبکه های اجتماعی داشت که از این موارد می توان به اعمال تغییر در داستانی از هوشنگ مرادی کرمانی اشاره نمود؛ تغییری که بدون اجازه از صاحب اثر در کتاب صورت گرفت و انتقاد این نویسنده نام آشنای حوزه ادبیات کودک و نوجوان را به همراه داشت.

تغییر در محتوای کتاب های درسی امری ناآشنا و غریب نیست. تغییراتی که به گفته پژوهشگران، گاه بیشتر از اینکه حاصل یک کار کارشناسی شده باشد، نتیجه اعمال سلیقه فردی است. در تغییر اخیری که اتفاق افتاده، نام مولوی به عنوان شاعر ابیات آن بخش از کتاب حذف شده و به جای آن شاعری آمده است. ابیاتی که به اعتقاد پژوهشگران، جعلی و منتسب به مولوی است. در وهله اول به نظر می رسد که این بار این تغییر درست انتخاب شده، اما سوال اینجاست که چرا در انتخاب بین حذف نام شاعر یا بیتی جعلی، نام مولوی حذف شده و نه آن ابیات؟

محسن احمدوندی، دانش آموخته رشته دکتری زبان و ادبیات فارسی و آموزگار، در یادداشتی به این موضوع پرداخته و نوشته است: من در چند سال اخیر سلسله یادداشت هایی درباره ورود جعلیات به کتاب های فارسی دورهٔ اول متوسطه نوشته ام. دو مورد از این یادداشت ها دربارهٔ ابیاتی بود که به اشتباه به فردوسی و مولوی نسبت داده شده بود، درحالی که این ابیات در آثار این دو شاعر بدین شکل که در کتاب های درسی آمده بود وجود نداشت.

توجیه هیئت تألیف این بود که این ابیات اگرچه از فردوسی و مولوی نیستند، اما در بین مردم بدین شکل رایج اند و ما هم به همین دلیل آن ها را این گونه در کتاب های درسی گنجانده ایم؛ توجیهی که البته چندان هم منطقی و علمی نبود. در چاپ جدید کتاب های درسی از آنجا که این ابیات از فردوسی و مولوی نبود، هیئت تألیف تصمیم گرفت به جای حذف اشعار، نام شاعران را از زیر این اشعار حذف کند تا خود را از این نقدها برکنار دارد و اگر کسی بگوید این ابیات که از فردوسی و مولوی نیست! پاسخ بدهد که ما هم در جایی اسمی از این دو شاعر نیاورده ایم. گویی در بین این همه شعر خوب از فردوسی و مولوی نمی گردد چند بیت مناسب دیگر پیدا کرد و در کتاب درسی گنجاند و الّا و بلّا باید همین چند بیت جعلی و منتسب را در کتاب آورد.

در چند خبرگزاری ازجمله بی بی سی فارسی دیدم که این خبر را با سوگیری منتشر نموده اند و آن را به عناد هیئت تألیف با عناصر فرهنگ ایرانی نسبت داده اند. بدیهی است که من با نگاه و نگرش حاکم بر تألیف کتاب های درسی موافق نبوده و نیستم و بیشترین انتقاد ها را در این سال ها به این بخش از نظام آموزشی کشور وارد نموده ام، اما این یک مورد حذف، ارتباطی به ستیزه گری هیئت تألیف با عناصر ایرانی ندارد. حذف نام این دو شاعر از زیر اشعاری که از آن ها نیست کار درستی بوده است، اما درست تر آن بود که هیئت تألیف به جای گنجاندن این اشعار جعلی و حذف نام این دو شاعر عظیم زبان فارسی از زیر این اشعار، از اشعار اصیل و ارزشمند این دو سخنور پرآوازه در کتاب های درسی می گنجاند تا به چنین حاشیه سازی هایی دامن نزند.