چرا نیازمند ترحم و دلسوزی دیگران هستیم؟
به گزارش سفر ارزان به دبی، داشتن توازن در هر رابطه ای در هر سطحی که باشد موضوع بسیار مهمی است که حتما باید به آن توجه گردد. حتی وقتی کسی را بیش از میزان دوست داشته باشیم، این رفتار نامتوازن، رابطه را با مسائل زیادی رو به رو خواهد نمود؛ به گونه ای که حتی گاهی حاضر می شویم طرف مقابل از سر دلسوزی فقط در کنارمان بماند؛ حال آنکه حتی حضور و توجه لازم را هم به ما ندارد.
سفر ارزان به دبی-یکتا فراهانی: در بسیاری روابط دوست داشته شدن، احترام و توجه به طور متعادل و متوزان در رابطه وجود ندارد؛ به گونه ای که حتی گاهی یک طرف رابطه ترجیح می دهد از رابطه خارج شود ولی از سر ترحم و دلسوزی یا اینکه نگران می شود طرف مقابل آسیب جدی ببیند در رابطه می ماند و ادعا می نماید که فقط به خاطر او در رابطه مانده است. در چنین مواردی اغلب به راحتی شانه از بار مسوولیت های خود نیز خالی خواهد نمود.
اما چرا راضی می شویم از سر دلسوزی در رابطه ای بمانیم و ترک رابطه به ما احساس گناه می دهد یا تمایل داریم طرف مقابل این گونه در کنار ما بماند؟
اما هیچ کس مسوول احساس و حال بد دیگران نیست. البته این به معنای نداشتن احساس تعهد به دیگران نیست. ولی وقتی در چنین روابطی بمانیم قطعا با مسائل زیادی روبرو خواهیم شد که هر چه دیرتر با آنها روبرو شویم سخت تر خواهد شد.
دکتر یدالله دمیرچی، روان شناس بالینی و مدرس دانشگاه
دلسوزی و احساس گناه
دکتر یدالله دمیرچی، روان شناس بالینی و مدرس دانشگاه در خصوص دلایل بروز دلسوزی در روابط می گوید: دلسوزی نسبت به دیگران دلایلی زیادی دارد؛ از جمله دلایل شخصی؛ یعنی اینکه گاهی برخی از ما احتیاج داریم بیش از مقدار عشق به دیگران بورزیم. البته دوست داشتن دیگران و احتیاج به دوست داشته شدن یکی از احتیاجهای اساسی ما به شمار می رود.
به گفته این روان شناس، دلسوزی نوعی ابراز محبت و جلب توجه است که در کنار آن، خواسته شخص دیگری نیز برآورده خواهد شد.
چرا احساس گناه می کنیم؟
دمیرچی می گوید برخی افراد اگر بخواهند رابطه ای را ترک نمایند یا قاطعیت و خشونت به خرج دهند احساس گناه می نمایند. در واقع چنین احساسی، جنبه یادگیری و آموزشی دارد.
یعنی والدین، اعضای خانواده، جامعه با آموزش ها و باید و نبایدهایی که ازدوران کودکی در ما نهادینه نموده اند باعث به وجود آمدن چنین احساسی در ما شده اند.
به گفته این روان شناس، چنین آموزش هایی باعث می شوند اغلب وقتی نظری مخالف دیگران داشته باشیم، خودمان را سرزنش کنیم یا احساس گناه داشته باشیم که چرا نتوانسته ایم آن گونه که دیگران از ما انتظار دارند رفتار کنیم.
معمولا هنگامی که در کودکی کار اشتباهی می کردیم مورد با زخواست قرار می گرفتیم یا شماتت می شدیم. به همین خاطر نیز در بزرگسالی با یادآوری چنین احساساتی، به نوعی احساس گناه می کنیم و نمی توانیم حس خوبی از مخالفت با دیگران داشته باشیم.
ریشه های احساس گناه و دلسوزی
دکتر دمیرچی می گوید احساس دلسوزی ریشه های درونی و بیرونی دارد. درحالی که احساس گناه فقط جنبه بیرونی و آموزشی دارد.
تئوری های روان شناسی زیادی در این خصوص وجود دارد. مانند تئوری انتخاب ویلیام گلسر (William Glasser). بنا به عقیده گلسر، با وجود اینکه ما فکر می کنیم از رابطه ای شادمان نیستیم؛ اما حتما هنوز در آن ارتباط دستاوردها و یافته هایی داریم که شاید حتی خودمان هم چندان از آنها مطلع نباشیم.
این موضوع باعث می شود نظام روان شناختی ما همچنان از باقی ماندن در آن ارتباط چیزهایی دریافت کند که اجازه نمی دهد از آن خارج شویم. این یافته ها می تواند توجه، مهربانی یا هر چیز دیگری باشد که هنوز به آنها احتیاج داریم؛ حتی اگر دیگر آنها را از طرف مقابل خود دریافت نکنیم.
ارتباط احساس گناه با مهرطلبی
به گفته این روان شناس از آنجایی که همه ما احتیاج به قدرت داریم می خواهیم دیگران به ما توجه داشته باشند، ما را به خوبی ببینند و تایید و تحسین مان نمایند که در واقع نشانه هایی از مهرطلبی است.
بسیاری از ما سال ها با شخص نامناسبی زندگی می کنیم. چون دوست داریم دیگران ما را تایید و بعلاوه فکر نمایند ما چقدر خوب و مهربان هستیم که توانسته ایم سال ها چنین فردی را تحمل کنیم.
چنین برداشتی از طرف دیگران، احساس خوبی ناشی از ترحم دیگران به ما می دهد. چون توانسته ایم توجه، مهر، تایید، تحسین و تشویق دیگران را به نوعی به خود جلب کنیم. درصورتی که نمی دانیم به چه بهایی این توجه را به دست آوررده ایم.
صداقت با خود و طرف مقابل
دمیرچی می گوید مهم ترین موضوع در چنین روابطی این است که بتوانیم با خودمان صادق باشیم. یعنی بپذیریم حاضرشده ایم با وجود چنین شرایطی؛ باز هم توجه دیگران را به خود جلب کنیم.
توجه داشته باشیم هنگامی که ما احساس خوبی به خودمان نداریم و خودمان را آدم خوبی نمی دانیم؛ در واقع میل احتیاج به قدرت ما تامین نشده است. بنابراین چنین احساسی باعث می شود خودمان را سرزنش کنیم.
تاثیر ترس بر احساس گناه و دلسوزی
به گفته این مشاور، ریشه بسیاری از احساسات مانند احساس گناه، دلسوزی و فداکاری های بیش از حد ما به ترس هایمان برمی شود. یعنی شهامت و جرئت لازم را برای بیان احساسات واقعی خود نداریم.
البته اگر فردی در رابطه ای مانده است که نسبت به طرف مقابل احساس دلسوزی می نماید، شجاعت لازم را ندارد. یعنی می توان گفت رفتارهای او ناشی از خجالت است و در واقع از پیامدهای احتمالی رویارویی با واقعیت می ترسد. در واقع این افراد اغلب تمایلی با هیچ گونه تغییری ندارند.
نقش افکار درتصمیمات و انتخاب های ما
دمیرچی می گوید افکار ما نقش مهمی در انتخاب ها و رفتارهای ما دارند. چون مدام به ما گوشزد می نمایند توانایی لازم را نداریم و دیگران از ما بهتر هستند. بنابراین برای جلب نظر دیگران و تایید آنها، مدام از خودمان می گذریم و ترجیح می دهیم دیگران بتوانند به هدف خودشان برسند. توجه داشته باشیم این گونه رفتار ها ناشی از عزت نفس پایین ما نیز هستند.
چنین افکاری به تدریج تبدیل به باورهای ما می شوند و ما نیز معمولا باورهای اشتباه خود را به نوعی توجیه می کنیم.
تعریف اشتباه از دوست داشتن
دمیرچی می گوید گاهی ما به دلایل وابستگی زیادی که به دیگران پیدا می کنیم ترس از ترک شدن داریم و نمی توانیم رابطه ای را؛ هر چند آزار دهنده ترک کنیم.
یکی از مسائل دیگر در این خصوص نیز تعریف اشتباه ما از عشق و دوست داشتن است. ما فکر می کنیم وقتی کسی را دوست داشته باشیم باید برترین ها را برای او در نظر بگیریم و همه وقت و زمان خود را در اختیارش قرار دهیم. ضمن اینکه طرف مقابل هم باید چنین کارهایی برای ما انجام دهد.
به گفته این روان شناس در چنین مواقعی، تصویر آرمانی از طرف مقابل، مانع از تماشا واقعیت خواهد شد. در چنین روابطی موازنه ای وجود ندارد. وقتی برای طرف مقابل دلسوزی یا احساس گناه می کنیم، در واقع بسیاری از احتیاجهای مهم دیگر ما مانند احتیاج به قدرت و جلب توجه نیز تامین خواهد شد که معمولا خودمان نیز از آنها مطلع نیستیم.
اما این کار در طولانی مدت باعث آزار ما می شود و بالاخره روزی خسته و ناامید می شویم. چون به این ترتیب، عزت نفس و اعتماد به نفس ما از بین می رود؛ موضوع مهمی که برای شناخت دلیل واقعی آن، حتما باید به متخصص مراجعه کنیم.
توجه داشته باشیم هر چه دیرتر آغاز به شناسایی دلایل چنین اشتباهاتی در روابط خود کنیم قدرت پذیرش واقعیت و تغییر ات لازم نیز سخت تر خواهد شد.
منبع: همشهری آنلاین